Sufeci[]
Sufeci (łac. suffetes, fenickie špt) – rodzaj urzędników fenickich. W Kartaginie i innych koloniach fenickich na zachodzie najwyżsi urzędnicy państwowi.
W języku fenickim słowo to oznacza po prostu "sędziego". Miasta Fenicji były monarchiami, władza królewska ograniczona była jednak znacznie przez ich oligarchię handlową. Oligarchowie ci tworzyli rodzaj "rady starszych", "senatu" lub "rady państwa". Funkcja ta jest w pewien sposób zbliżona do izraelickich sędziów (hebrajskie i fenickie słowa na określenie tej funkcji mają zresztą zbieżną etymologię). Znana jest zwłaszcza z dziejów Tyru.
O administracji kolonii fenickich na zachodzie w pierwszych wiekach ich istnienia nie wiadomo niemal nic. Pochodzenie funkcji sufety nie jest dla nich wyjaśnione: część historyków wywodzi ich od fenickich "sędziów", część uznaje tę funkcję za późniejszą. Od V wieku p.n.e. dla Kartaginy i innych miast fenickich poświadczona jest republikańska forma rządów, na których czele stali sufeci. Był to urząd kolegialny, sprawowali go dwaj urzędnicy. Sufetów wybierano na okres jednego roku. Posiadali najwyższy zakres władzy wykonawczej, a także znaczne uprawnienia prawodawcze i sądownicze. Przewodzili też fenickiemu zgromadzeniu ludowemu i senatowi. Zazwyczaj jednak nie prowadzili działań wojennych
Urząd sufeta zmienił się jednak sporo po objęciu władzy przez Hannibala, który po objęciu władzy w 211 r.p.n.e. został wybrany na sufeta ale bez kolegi o tym samym tytule - i sprawował ten urząd aż do śmierci w 175r.p.n.e.. Od tego czasu aż do porzucenia tytułu sufeta przez Bomilkara II każdy władca był tytułowany tym tytułem.
Tytuł sufeta funkcjonował także w nowo powstałych koloniach kartagińskich na wysepkach atlantyku i wybrzeżu afryki subsaharyjskiej, najbardziej znani są sufeci Nowej Gadiry, którym udało się stworzyć w miarę spójne i spore państwo na tamtych terenach.
Zobacz też[]
- rada starszych
- rada stu
- rada Kartadonium
- strateg